Krajowa Sekcja Morska
Marynarzy i Rybaków

NSZZ Solidarność

Zapewnienie sprawiedliwego traktowania marynarzy

2019-11-25

Poniżej przedstawiamy:
- artykuł "Zapewnienie sprawiedliwego traktowania marynarzy" z Biuletynu Marynarskiego Międzynarodowej Federacji Transportowców - ITF z 2018 roku;
- zestaw narzędzi, sporządzonych przez ITF we wrześniu 2017 roku, informujących marynarzy o przysługujących im prawach zawierających wspólne wytyczne IMO/MOP.

Również na stronie internetowej Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” Marynarzy i Rybaków polecamy uwadze marynarzy dokument Chorwackiego Związku Marynarzy pt.: KRYMINALIZACJA MARYNARZY opublikowany po raz pierwszy na posiedzeniu Komitetu Uczciwych Praktyk (FPC) ITF, w Sztokholmie w dniu 19 czerwca roku 2008.

 

Zapewnienie sprawiedliwego traktowania marynarzy

Biuletyn Marynarski ITF, 2018

 

Kryminalizacja marynarzy może mieć swe źródła w wypadkach morskich, uchybieniach związanych z zanieczyszczeniem środowiska albo wykryciem przemytu statku w których to sytuacjach marynarze stają się kozłami ofiarnymi zdarzeń mających miejsce w okolicznościach pozostających poza ich kontrolą i odmawia im się przedstawicielstwa prawnego i usług translatorskich. Biuletyn Marynarski przygląda się jednemu z okropnych przypadków i udziela porad co należy czynić w razie znalezienia się w podobnej sytuacji.

„Kryminalizacja jest bardzo poważnym problemem dla marynarzy. Zbyt często są oni zatrzymywani i odmawia się im dostępu do normalnych zasad fair play i sprawiedliwości w sytuacji oskarżenia o przestępstwa karne. Marynarze mają prawo do podejmowania pracy bez obaw o niesprawiedliwe potraktowanie, lub, co gorzej, umieszczania w odosobnieniu bez możliwości odwołania się do sprawiedliwego osądu lub reprezentacji” Jacquelie Smith – Koordynator morski ITF.   

 

Reakcja członków związku pomaga uwolnić uwięzionych marynarzy z Bangladeszu

Kazi md Abu Sayed, asystent sekretarza generalnego (przedstawiciel młodzieży), Stowarzyszenia Oficerów Marynarki Handlowej Bangladeszu (BMMOA), dzieli się szokującą historią załogi statku ASTERIS w Nigerii.

W marcu 2015 roku zbiornikowiec do przewozu ropy ASTERIS, podnoszący panamską banderę, oczekiwał na naprawy na kotwicowisku portu Cotanou w Beninie, już po dokonaniu załadunku. Do 18-osobowej załogi dołączyło trzech trzecich mechaników z Bangladeszu. Zatrudnienie zostali poprzez lokalnego agenta greckiej spółki zarządzającej, Western Mediterranean Shipping, mającej porozumienie z armatorem Sea Crown Maritime.

Wkrótce po zaokrętowaniu stwierdzili, że statkowe wyposażenie bezpieczeństwa nie działa, a na statku nie istnieje kultura bezpieczeństwa. Pomieszczenia i wyżywienie były kiepskiej jakości.

W dniu 26 marca statek udał się na próby morskie dla sprawdzenia się maszynowni. Kiedy 3 mechanik Rafiqul Islam udał się do swojej kabiny o godzinie 04.00 starszy mechanik poinformował go, że statek pozostanie na wodach Cotonou. Po przebudzeniu zorientował się, że statek został i znajduje się 100 mil morskich od najbliższego lądu, portu Lagos w Nigerii i został aresztowany przez nigeryjską Marynarkę Wojenną z powodu braku dokumentacji ładunkowej.

Marynarska Wojenna odprowadziła statek na kotwicowisko Lagos w dniu 30 marca i dokonała zatrzymania 11 członków załogi celem dokonania przesłuchania. Po siedmiu dniach powrócili oni na statek, a cała sprawa przekazana została Nigeryjskiej Komisji Przestępczości Gospodarczej i Finansowej (EFCC). EFCC zatrzymała na okres około sześciu tygodni, celem przeprowadzenie dochodzenia, pięciu członków załogi, zwalniając wcześniej superintendenta i zezwalając mu na powrót do domu w Grecji.   

W dniu 10 czerwca Komisja oskarżyła dziewięciu członków załogi z Bangladeszu i Filipin – kapitana, starszego oficera, starszego mechanika, trzeciego oficera, dwóch trzecich mechaników, pompiarza i motorzystę – i dokonała ich zatrzymania w dniu 16 czerwca. Cztery oskarżenia dotyczyły statkowych świadectw ładunkowych, tymczasem załoga z Bangladeszu nie była nawet jeszcze zaokrętowana kiedy ładowano paliwo.

Członkowie załogi z Ghany i Beninu, pracujący przez cały tok na ASTERIS nie zostali oskarżeni. Statek zaaresztowany został w Lagos i od 18 czerwca 2015 roku pięciu marynarzy z Filipin i czterech z Bangladeszu odpowiadali w postępowaniu sądowym przed sądem federalnym w Lagos i osadzeni zostali w więzieniu. W dniu 15 grudnia tego samego roku uznano ich za winnych przemytu ładunku surowej ropy.

Armator odmówił płacenia grzywny, nawet w sytuacji kiedy dysponował wielomiesięcznymi zaległymi należnościami w wynagrodzeniu, po prostu porzucając załogę.

Dziewięciu skazano na pięć lat więzienia, o ile każdy nie zapłaci po 20 milionów naira (czyli po ok. 100000USD).

Więzienie było gorące, przepełnione i miała w nim miejsce przemoc oraz handel narkotykami. Urządzenia sanitarne były kiepskie, nie było miejsca z prysznicem a zaopatrzeni w wodę było racjonalne. Więzieni otrzymywali niewielkie ilości wody lub jedzenia pod warunkiem opłacenia łapówek, nie istniała także możliwość komunikowania się r rodzinami.

Spóła obiecała wprawdzie złożenie poręczenia, ale nie uczyniła tego. Nie przekazała też żywności lub zaopatrzenia, ani pieniędzy na ich zakup. Osadzeni byli nieustająco głodni, aż do czasu kiedy marynarze z Bangladeszu na innych odwiedzających statkach, przekazali im pewne kwoty pieniędzy na zakup żywności, paliwa do kuchenek oraz wody do picia. Bez tej pomocy finansowej nie przetrwaliby.

Pan Islam powiedział: „Każde wysłuchanie przed sądem pozbawiało nas nadziei i powodowało cierpienie oraz torturę mentalną. Czasami zabierano nas do sądu i rozprawa nie odbywała się z powodu nieobecności sędziego lub prawnika. Czasami odnosiliśmy wrażenie, że lepiej byłoby popełnić samobójstwo niż znosić te okropne cierpienia. Przy każdym wysłuchaniu opłaconym przez spółkę nasz nigeryjski obrońca dawał nam nadzieję, że zastaniemy uwolnieni, ale okłamywał nas na temat poręczenia, działając praktycznie w interesie znanego armatora. Kiedykolwiek staraliśmy się nacisnąć na spółkę o wpłacenie poręczenia albo o żywność lub nasze wynagrodzenia, groził nam zalecając milczenie.”

W międzyczasie 13 członków załogi pozostawało porzuconych na statku ASTERIS i zwróciło się o pomoc do ITF. ITF niezwłocznie przekazała im zaopatrzenie za pomocą ISWAN (Międzynarodowa Sieć Pomocy Socjalnej Marynarzom) i pomogła w ich repatriacji.

Kiedy BMMOA dowiedziało się o uwięzionych marynarzach z Bangladeszu, natychmiast zaalarmowaliśmy społeczność morską Bangladeszu oraz rząd i ITF w Londynie. ITF wyznaczyła firmę prawniczą w Lagos mającą udzielić pomocy we wniesieniu apelacji.

Mój związek przystąpił do zbierania funduszy na opłacenie grzywny nałożonej na marynarzy. Reakcja naszych członków na całym świecie była tak szczodra, że całą potrzebną kwotę zebraliśmy w ciągu trzech miesięcy. Marynarze zostali zwolnieni z więzienia i repatriowani do Bangladeszu w dniu 2 maja 2016 roku. Od tego czasu udzielaliśmy pomocy marynarzom i ich rodzinom zarówno w formie finansowej jak i emocjonalnej. Obecnie wszyscy oni są w dobrym stanie zdrowia z powrotem na morze. Jednak postępowanie apelacyjne trwa do dzisiaj.    

Los marynarzy filipińskich

W chwili oddawania do druku Biuletynu Marynarskiego, pięciu marynarzy filipińskich pozostawało nadal osadzonych w nigeryjskim więzieniu Ikoyi, a w październiku 2017 roku ich apelacja została odrzucona.

Afiliowany z ITF filipiński związek zawodowy AMOSUP, wraz z ISWAN i filipińskim Departamentem Spraw Zagranicznych (DFA) pracują wspólnie nad udzieleniem im pomocy, a DFA przyznał marynarzom pomoc prawną.

ITF Helpline: +44 (0) 20 7940 9280                                     SMS Textline: +44 7984 356 573

www.itfseafarers.org#ITFSeafarers

 

Jak postępować w sytuacji oskarżenia karnego?

Kiedy grozi Wam oskarżenie karne albo dochodzenie prowadzone przez lokalne władze, istotne znaczenie ma sprawiedliwe traktowanie marynarzy, niezależnie od okoliczności i winy lub niewinności odnośnych osób. Asystent prawny ITF, Jonathan Warring, oferuje wskazówki jeśli znajdziecie się w takiej sytuacji.

 

1.      ZNAJ SWOJE PRAWA

Marynarze funkcjonują w krajach o różnych systemach prawnych i poziomach przestrzegania praw człowieka. Jednak kiedy znasz pewne swoje podstawowe prawa człowieka możesz domagać się aby miały one zastosowanie.

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR) zawiera szczegółowe postanowienia dotyczące praw jakie należy przyznać wszystkim ludziom w sytuacji aresztowania, zatrzymania i poddania postępowaniu sądowemu w każdym państwie. Wytyczne wspólne IMO/MOP dotyczące sprawiedliwego traktowania marynarzy w razie wypadku morskiego zredagowane zostały z uwzględnieniem międzynarodowych instrumentów praw człowieka, włącznie z ICCPR. Instrument ten daje specyficzne porady dla marynarzy, armatorów, państw bandery i państw portu, na temat sposobów zagwarantowania marynarzom sprawiedliwego traktowania.

 

2.      ZABIEGAJ O POMOC

Kiedy stajesz w obliczu dochodzenia, zatrzymania lub oskarżenia skontaktuj się z ludźmi i organizacjami mogącymi udzielić pomocy. Ważne jest, że mają oni świadomość sytuacji. Pewne przykłady osób, z którymi należy się skontaktować:

-        Armator lub twój pracodawca

-        Oficjele związkowi

-        Miejscowy Inspektor ITF

-        Miejscowy konsul lub ambasada państwa bandery

-        Miejscowy konsul lub ambasada twojego kraju ojczystego

-        Rodzina

-        Wszelka miejscowa misja dla marynarzy lub centrum marynarskie

 

3.      TWOJE ZACHOWANIE

Jeśli jesteś przesłuchiwany przez policję lub przez miejscowe władze, wykazuj wolę współpracy i przekazuj zgodne z prawdą informacje. Pamiętaj, że posiadasz prawo odmowy samooskarżania. Oznacza to, że nie musisz przekazywać żadnych informacji, które mogą wskazywać, że zawiniłeś lub popełniłeś przestępstwo. Korzystając z tego prawa powinieneś udzielać odpowiedzi na pytania kierując się wyrażeniem „bez komentarza” lub milczeć.

Jeśli władze dochodzeniowe używają języka, którego nie znasz, powinny zapewnić tłumacza. Jeśli tego nie uczynią powinieneś zwrócić się o to. Masz prawo do odmowy podpisywania dokumentów, których przetłumaczenia nie uzyskałeś na język przez ciebie zrozumiały.

 

4.      REPREZENTACJA PRAWNA

Prawo do reprezentacji prawnej stosowane jest różnie w różnych państwach. Jeśli zostaniesz aresztowany przez policję, albo zatrzymany przez władze państwowe, powinieneś otrzymać możliwość reprezentacji prawnej.

Możesz mieć możliwość uzyskania darmowej reprezentacji, albo – w pewnych okolicznościach – zwrócić się możesz do pracodawcy o zapewnienie prawnika. Powinieneś mieć prawo do rozmawiania ze swoim prawnikiem w trybie poufnym.

Więcej źródeł informacji i porad

Nowy zestaw narzędzi ITF ws kryminalizacji

We wrześniu 2017 roku ITF sporządziła zestaw narzędzi informujących marynarzy o przysługujących im prawach. Zawiera on wspólne Wytyczne IMO/MOP.

Międzynarodówka Praw Marynarzy (SRI)

Obejrzyj film SRI o pomaganiu marynarzom: https://www.youtube.com/watch?v=ZhgHD_MEBo0

Zainteresuj się aplikacją SRI  na swym urządzeniu: http://m.seafarersrights.org/

Do pobrania: ITF criminalisation toolkit (PDF)