Krajowa Sekcja Morska
Marynarzy i Rybaków

Kryzys zmian załogi osiągnął szczyt gdy ponad 400 000 marynarzy, z powodu lokalnych ograniczeń covidowych oraz braku współpracy i koordynacji rządów w odpowiedzi na kryzys, zostało uwięzionych na statkach i pracowało przekraczając znacznie okresy swoich kontraktów.

Obecnie liczba ta wynosi około 200 000 i ponownie rośnie ponieważ władze reagują na nowe warianty i wybuch drugiej niszczycielskiej fali, która obecnie przetacza się przez Indie. Podczas gdy niektóre rządy dobrze zareagowały, uznając marynarzy za pracowników kluczowych i ułatwiając im podróżowanie, to zbyt wiele z nich nadal siedzi bezczynnie w czasie, gdy załogi statków nie mogą wrócić do domów co powoduje sytuację będącą równoznaczną z pracą przymusową. Potrzebne są pilne działania.

Wezwanie do wszczęcia śledztwa przez ONZ pojawiło się w rezolucji przyjętej na 4 Sesji Specjalnego Trójstronnego Komitetu MOP ds. Konwencji o Pracy na Morzu, która odbyła się wirtualnie w dniach 19-23 kwietnia 2021 roku, na której spotkali się  przedstawiciele ITF, armatorów i rządów aby poddać Konwencję przeglądowi. [1, 2]

„Konwencja o Pracy na Morzu jest traktatem międzynarodowym, którego celem jest ochrona marynarzy i wspieranie przepisów dotyczących godnej pracy” – powiedział Mark Dickinson, rzecznik marynarzy w Międzynarodowej Organizacji Pracy i wiceprzewodniczący  Sekcji Marynarzy w ITF.

„Podczas pandemii sposób zarządzania i struktura branży zostały brutalnie zdemaskowane. Branża, pomimo wymogów Prawa Morza ONZ, jest rozdrobniona, co w znacznym stopniu przyczyniło się do chaosu”.*

„Główne państwa bandery to papierowe tygrysy – zero przejrzystości, zero zdolności i zero zainteresowania dobrem ich załóg”.

„Ponadto 97 rządów, które ratyfikowały MLC, mają obowiązek zapewnienia, że załoga po zakończeniu kontraktu pojedzie do domu. Zapisano to wyraźnie, czarno na białym. Nie ma tam żadnych klauzul czy specjalnych warunków obchodzących te zapisy. Rządy, które nie zapewniły marynarzom repatriacji lub uniemożliwiły załodze powrót do domu, odmówiły opieki medycznej na lądzie i które nie współpracowały na szczeblu międzynarodowym w celu zagwarantowania marynarzom ich praw, w sposób oczywisty łamią zapisy MLC a tym samym naruszają zobowiązania międzynarodowe.”

Źle przemyślane zakazy podróżowania

Na posiedzeniu Specjalnego Trójstronnego Komitetu (STC) stwierdzono, że pomimo pandemii marynarze nadal utrzymują otwarte linie zaopatrzenia, zapewniając, że niezbędna żywność, paliwa, leki i sprzęt medyczny mogą docierać tam, gdzie są niezbędne. Chociaż rządy miały 13 miesięcy na to aby wspólnie działać to wciąż zbyt wiele z nich nakłada nieprzemyślane zakazy podróży, które uniemożliwiają marynarzom wejście i zejście ze statków.

„Jeśli na całym świecie marynarze zostaną uznani za kluczowych pracowników i będą mogli swobodnie się przemieszczać, to będzie to droga w kierunku rozwiązania tego ogromnego problemu związanego z prawami człowieka” – powiedział Fabrizio Barcellona, koordynator Sekcji Marynarzy ITF. „Istnieje wiele środków, które władze muszą wprowadzić aby powstrzymać rozpowszechnianie się choroby, aby chronić marynarzy i społeczności portowe, w tym testowanie i ustalenie priorytetów szczepienia dla marynarzy i pracowników portowych”.

Podczas spotkania zalecono także lepszą współpracę między narodami, wprowadzenie tymczasowych zwolnień umożliwiających podróżowanie oraz uznawanie międzynarodowych dokumentów załogi. Wszystkie te środki pomogłyby w kryzysie załogi bez znacznego wpływu na zdolność rządów do kontrolowania Covid-19.

„W wyniku pandemii wielu marynarzy straciło pracę a konsekwencją sposobu, w jaki rządy radzą sobie z kryzysem jest to, że znacznie więcej rozważa inny wybór zawodu” – powiedział Dickinson.  „Miało to wpływ na branżę żeglugową ponieważ niektóre firmy nie były w stanie kontynuować działalności z powodu braku załogi. Ma to wpływ na całą światową gospodarkę. Rządy muszą pilnie podjąć działania aby ta sytuacja się nie pogorszyła.”

Priorytety w szczepieniach

Na spotkaniu uzgodniono również w osobnej rezolucji, że pracownicy transportu powinni być priorytetowo traktowani w przypadku szczepień przeciwko Covid-19, popierając tym samy ubiegłotygodniowe publiczne wezwanie ITF do rządów aby przestały ignorować rady WHO i nadały priorytet szczepieniom ze względów humanitarnych i ekonomicznych.

Rezolucja określa w jaki sposób rządy powinny udostępniać szczepienia marynarzom oraz uznawać szczepienia w innych krajach. Sugeruje utworzenie w kluczowych portach centrów szczepień dla załóg statków.

Uwagi:

*Artykuł 94 zawarty jest w Konwencji o Pracy na Morzu (MLC). Wynika to z Konwencji ONZ o Prawie Morza z 1982 roku, która reguluje sposób prowadzenia wszelkich działań na morzach i oceanach a artykuł 94 Prawa Morza ustanawia obowiązki i zobowiązania państw bandery do poszanowania warunków pracy, załogi i spraw socjalnych na statkach podnoszących ich banderę.

W 2020 roku trzy wiodące państwa „wygodnej bandery” to Panama, Liberia i Wyspy Marshalla, które razem reprezentują 1/3 wartości światowej floty i 42% jej zdolności przewozowej.

[1] Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) to wyspecjalizowana agenda ONZ odpowiedzialna, m.in. za nadzorowanie norm pracy. Kluczowym traktatem międzynarodowym dotyczącym żeglugi i marynarzy jest Konwencja o Pracy na Morzu (MLC), często określana jako Karta Praw Marynarzy i mająca na celu ochronę minimalnych praw marynarzy.

[2] Czwarte spotkanie Specjalnego Komitetu Trójstronnego MLC dotyczyło wpływu Covid-19 na sektor żeglugowy i marynarzy. Spotkanie zakończyło się stwierdzeniem, że Międzynarodowa Organizacja Pracy powinna zwrócić się do Sekretarza Generalnego ONZ o zwołanie między-agencyjnej grupy zadaniowej, która zajmie się zbadaniem nie wypełnienia przez rządy zobowiązań wobec marynarzy.

Tłumaczenie artykułu ze strony internetowej ITF z dnia 06.05.2021 roku.