Krajowa Sekcja Morska
Marynarzy i Rybaków

NSZZ Solidarność

W 2022 roku priorytetem w sektorze morskim jest uznanie, poszanowanie i wdrożenie podstawowych praw socjalnych pracowników transportu wodnego na poziomie Unii Europejskiej (UE)

2022-01-18

Pandemia COVID-19 ma ciągle bezprecedensowy wpływ na pracowników transportu wodnego. W całej UE marynarze, pracownicy portowi, członkowie załóg są nadal mobilizowani do utrzymania handlu i łańcuchów dostaw, rybacy nadal zapewniają społeczeństwu żywność pomimo napotykanych trudności i przeszkód oraz zwiększonego ryzyka narażenia się na COVID-19.

 

W tym roku wzywamy UE do zapewnienia silnego zaangażowania się we wdrażanie podstawowych praw socjalnych pracowników transportu wodnego. Od ciągłych wyzwań, przed którymi stają marynarze, członkowie załóg i rybacy, którym czasami państwa portowe odmawiają pomocy medycznej w nagłych wypadkach, po globalny skandal, jakim jest kryzys związany z podmianą załogi, pracownicy transportu wodnego potrzebują odpowiedniego uznania i zrównoważonej przyszłości.

 

Skoncentrujemy się na promowaniu Europejskiej Przestrzeni Morskiej dla społecznie zrównoważonej żeglugi w transporcie morskim. Aby  uzyskać korzyści dla szerszej gospodarki UE Europa musi poważnie podejść do ochrony swoich morskich miejsc pracy i wykorzystania umiejętności morskich, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, ułatwienia zmian modelu poprzez uwolnienie potencjału połączeń żeglugi morskiej bliskiego zasięgu i odmłodzenie klastrów morskich (aglomeracja powiązanych branż). Wzrost gospodarczy należy oddzielić od niezrównoważonych praktyk. Normy UE wobec swoich pracowników powinny stosować nie tylko przedsiębiorstwa żeglugowe korzystające z prawa UE ale także firmy korzystające z pomocy państwa UE, które powinny zapewnić wysokiej jakości szkolenia i miejsca pracy.

 

Będziemy pracować na rzecz kompleksowej polityki dotyczącej automatyzacji w portach i zrównoważonego społecznie podejścia do rozwoju technologicznego. Naprawdę potrzebujemy w Europie podjęcia świadomego wysiłku aby zaplanować i zainwestować w przejście do miejsc pracy zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym. W szczególności potrzebujemy polityk i programów dotyczących rozwoju umiejętności i przekwalifikowania oraz edukacji dorosłych bez jakichkolwiek kosztów dla pracowników morskich. Przy tworzeniu takich polityk kluczowe znaczenie musza mieć dyskusje z pracownikami i ich związkami zawodowymi.

 

Podkreślimy wagę i znaczenie śródlądowych dróg wodnych dla przeciwdziałania zmianom klimatu. Na szczeblu UE będziemy promować – w odpowiedzi na kryzys - spójne ramy tworzenia lepszych miejsc pracy i lepszej polityki ochrony socjalnej, na przykład rozporządzenie w sprawie załogi, nowe zasady zabezpieczenia społecznego a w szczególności porozumienie partnerów społecznych w transporcie rzecznym.

 

A w końcu, co nie mniej ważne, będziemy pracować dla rybołówstwa, aby lepiej zintegrować kwestie społeczne ze Wspólną Polityką Rybołówstwa i wszelkimi politykami związanymi z rybołówstwem. Europejski Zielony Ład (EGD) – poprzez zasady określone w strategii „od pola do stołu” (F2F) i strategii ochrony różnorodności biologicznej – oferuje możliwość promowania sprawiedliwego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego w kontekście kryzysu klimatycznego i środowiskowego, który nie musi odbywać się kosztem zasobów rybnych, rybaków i społeczności przybrzeżnych.

 

Podsumowanie

 

Żegluga jest siłą napędową gospodarki światowej, przewożąc około 90% wszystkiego, co konsumujemy: ubrań, które nosimy, żywności, którą jemy, komputerów, na których polegamy. Sektor transportu morskiego UE zatrudnia około 230 000 osób a europejska żegluga stanowi 40% światowej floty. UE posiada jeden z największych klastrów morskich. Jednakże wszystkie statki, które przewożą te towary i pasażerów uzależnione są od marynarzy, grupy pracowników transportu, którzy mierzą się ze specyficznymi warunkami.

 

Ze wszystkich gałęzi przemysłu żegluga jest najbardziej zglobalizowana, co pociąga za sobą określone koszty dla oficerów i marynarzy na statkach handlowych. Jako pierwsi cierpią oni z powodu niekontrolowanej i nieuczciwej konkurencji w branży handlowej,  stale stosowanej metody „hire-on-fire” (zatrudniaj i zwalniaj) oraz cyklicznych wzlotów i upadków w światowym biznesie żeglugowym. Globalny charakter żeglugi utrudnia również egzekwowanie praw socjalnych marynarzy, podczas gdy wygodne bandery pozwalają pracodawcom omijać podatki i przepisy, które bronią godnych warunków pracy.

 

Żegluga to trudne życie, które często wiąże się z długimi godzinami pracy, trudnymi warunkami życia i izolacją społeczną. Ale to, co szczególnie denerwuje marynarzy europejskich to fakt, że nie ma żadnych ograniczeń co do obywatelstwa pracowników morskich, takich, jakie widzimy w przypadku pracy na lądzie. Oznacza to, że niektórzy armatorzy, chcąc obniżyć koszty pracy,  unikają zatrudniania europejskich marynarzy. Rzeczywiście, możliwe jest zatrudnianie obywateli krajów trzecich w usługach europejskich i płacenie im na poziomie pracowników w krajach rozwijających się – co jest wyraźnym przykładem dumpingu społecznego.

 

Skutkiem tego jest brak pracy dla europejskich marynarzy. Chociaż 40% światowej floty znajduje się w rękach europejskich armatorów to mniej niż 40% stanowisk na tych europejskich statkach obsadzanych jest przez marynarzy europejskich! Rzadko spotyka się europejskich marynarzy na statkach pozaeuropejskich, którzy  są na nich gorzej opłacani i mają gorsze warunki pracy.

 

Oprócz tych fundamentalnych ataków na marynarzy europejskich istnieje wiele innych zagrożeń dla liczby i jakości miejsc pracy na morzu.

 

Zmniejsza się liczebność załogi na statkach handlowych a wraz z pojawieniem się nowych technologii i postępującej cyfryzacji sektora trend ten będzie się utrzymywał.

 

Coraz trudniej jest zagwarantować godziwy urlop na lądzie – okazję dla marynarzy aby zrelaksować się i nabrać sił lub szukać pomocy, jeśli są źle traktowani przez pracodawcę. Zwiększone przez pandemię środki bezpieczeństwa utrudniają marynarzom opuszczenie statku a szybszy obrót ładunkami oznacza, że statki spędzają w porcie mniej czasu.

 

W porównaniu z zawodami na lądzie marynarze częściej umierają z powodu wypadków, ulegają urazom i chorobom .

 

Jest także rosnąca tendencja do kryminalizacji marynarzy w przypadku wypadków morskich a marynarze są czasami pozostawieni sami sobie  bez wsparcia prawnego w przypadku porzucenia statku.

 

Pomimo tych trudności żegluga jest nadal zaawansowaną branżą, która zapewnia niezwykłe możliwości kariery dla wykwalifikowanych osób, które chcą pracować w tym środowisku. ETF robi wszystko, co w jej mocy aby poprawić życie zawodowe marynarzy europejskich i zagwarantować im uznanie, szacunek i przyzwoite warunki , na które zasługują.

 

Rozwiązania problemu złego traktowania marynarzy polegają na zapewnieniu, że konkurencyjny klimat jest regulowany a operatorzy są zachęcani do konkurowania jakością a nie kosztami. ETF działa na rzecz promowania bezpieczeństwa marynarzy krajowych oraz ochrony bazy umiejętności morskich i lokalnych klastrów wiedzy. Robimy to, opowiadając się za wysokimi standardami UE i równymi szansami dla wszystkich, którzy chcą prowadzić handel na wodach europejskich. Będziemy podążać każdą możliwą drogą aby zapewnić elastyczność europejskiej żeglugi i morskiego know-how oraz zapewnić, że jakość i uczciwość żeglugi będą nagradzane. W ten sposób Europa może wygrać wyścig na szczyt w zakresie norm społecznych, środowiskowych i norm bezpieczeństwa z korzyścią dla ponad 2 720 000 milionów marynarzy, których reprezentujemy.

 

Tłumaczenie artykułu ze strony internetowej ETF (Europejska Federacja Transportowców) z dnia 14.01.2022 roku.