Prezentacja projektu TRENDS z Kongresu ETF 2017
Współfinansowany przez UE (Unia Europejska) projekt ETF "TRENDS - antycypowanie wpływu i tendencji zmian w transporcie na zatrudnienie, warunki pracy, profesje i kwalifikacje" realizowany był w okresie od listopada 2015 do kwietnia 2017. Głównym celem projektu jest stworzenie strategii antycypowania zmian w transporcie w kontekście rozwoju gospodarczego & globalizacji, zmian technologicznych: automatyzacji & cyfryzacji, zmian demograficznych i zmian klimatycznych. Zmiany te będą miały wpływ na zatrudnienie w transporcie, warunki pracy, potrzeby kwalifikacyjne i doprowadzą do przesunięcia w zawodach transportowych.
TRENDS przygotowuje związki zawodowe transportu do zmian w sektorze
Analiza głównych wydarzeń i tendencji omówiona została w ramach czterech Konferencji podregionalnych z udziałem przedstawicieli związków transportowców z wszystkich środków transportu. Ponad 150 uczestników z 57 związków z 30 krajów uczestniczyło w Konferencjach w Gdańsku, Madrycie, Zagrzebiu i Wiedniu. W ramach projektu zorganizowane zostało w lutym 2017 roku seminarium na temat pracy sieciowej z udziałem NGO (Organizacja Pozarządowa) i innych ETUF-ów (Europejska Federacja Związków Zawodowych) celem omówienia współpracy związków zawodowych z NGO jako środka wzmocnienia siły.
Oto pewne kluczowe wnioski w kluczowych słowach:
ROZWÓJ GOSPODARCZY / GLOBALIZACJA
Przesunięcie gospodarcze w kierunku BRISC i Azji; szacowane zwiększenie popytu na transport w Europie;
Nowa generacja porozumień handlowych (CETA – Kompleksowa Umowa Gospodarczo-Handlowa z Kanadą, TiSA – Porozumienie w sprawie handlu usługami) ma na celu globalną deregulację;
Prywatny kapitał przejmuje kontrolę nad spółkami transportowymi i infrastrukturą;
Koncentracja, wielonarodowe (IT) spółki określają warunki przedsiębiorstwom transportowym, działając same jako agenci transportowi (GAFA: Google, Apple, Facebook i Amazone);
Cyfryzacja przyspiesza rozwój; rosną nieregulowane formy pracy;
Prawa pracownicze i osiągnięcia związkowe zagrożone;
Wymaga się od związków zawodowych:
- Budowania sojuszy, na rzecz fair globalizacji i porozumień handlowych
- Wybrania głównych graczy na poziomie krajowym w kontekście prowadzenia kampanii organizacyjnych
- Aktywnego zaangażowania się w kampanie globalne i europejskie
ROZWÓJ TECHNOLOGICZNY (CYFRYZACJA & AUTOMATYZACJA - C&A)
C&A nie są nowymi zjawiskami w transporcie;
Automatyzacja dotyczy wszystkich środków transportu: jest kwestią czasu inwestycji i akceptacji;
Pozytywna strona: potencjalny kres ciężkiej i/lub powtarzającej się, monotonnej pracy; udoskonalenie kwalifikacji i miejsc pracy;
Negatywna strona: Usprawnienie z potencjałem zwiększenia obciążeń psycho-społecznych / ryzyk w miejscu pracy; problemy z obserwowaniem i ochroną danych;
Szacowana utrata miejsc pracy: pesymistycznie 40 - 50% / optymistycznie 8 - 10 %;
Wyzwanie dla związków zawodowych: antycypacja, CBA (Układ Zbiorowy Pracy) ws. kwalifikacji & szkolenia; BiHP w miejscu pracy; organizacja pracy & oraz prawo do przejścia do trybu off-line
Szczególne zagrożenie: Platformy i ich destrukcyjny model biznesowy (np. Uber);
Problem społeczny: nowe formy pracy prekaryjnej, podatki, zabezpieczenia społeczne, dystrybucja pracy;
Wyzwanie dla związków zawodowych:
- Zbiorowa reprezentacja; zapewnienie statusu pracownikom i praw pracowniczych
- Związki zawodowe muszą się dostosować, przyciągać młode pokolenie "tubylców cyfrowych"
- Stworzenie koncepcji "just transition" dla C&A
ZMIANA KLIMATYCZNA
Zmiana klimatyczna jest już rzeczywistością;
Ekstremalne zjawiska pogodowe niszczą infrastrukturę: problemy ekonomiczne, problemy bezpieczeństwa;
Transport przyczynia się do 25% emisji CO2 - sektor z rosnącymi emisjami;
Transport jest zbyt tani. Zrównoważenie środowiskowe i społeczne są dwoma stronami tej samej monety;
Związki zawodowe mogą zyskać na odpowiedzialnych społecznie miejscach pracy w transporcie: uczciwe ceny & warunki pracy;
Transport publiczny częścią rozwiązania; potencjał kwalifikowanych miejsc pracy w sektorze;
Związki zawodowe muszą się zaangażować; budowanie sojuszy z organizacjami pozarządowymi (NGO) ;
Just transition (społecznie sprawiedliwe przejście): potrzebne nam nadanie większej treśc
ZMIANA DEMOGRAFICZNA
Generalnie zmniejszająca się populacja w Europie;
Starzenie się populacji i starzenie się pracowników;
Drenaż mózgów z krajów mniej rozwiniętych; wzrost migrantów i uchodźców;
Urbanizacja kontra wyludnianie obszarów wiejskich;
Nowe potrzeby i koncepcje mobilności: związki zawodowe zaangażują się w zapewnienie kwalifikowanego transportu publicznego przeciwnie do platform
Wyzwania dla rynku pracy i związków zawodowych:
- Atrakcyjność miejsc pracy w transporcie
- Zintegrowanie pracowników migrujących
- Świadome przejście od starszych do młodszych pracowników
Obszerne fragmenty przedstawimy w Biuletynie Morskim KSMMiR NSZZ „Solidarność”.