Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) uznaje specjalne potrzeby marynarzy
Bezpieczeństwo i higiena pracy marynarzy. MOP opracowała i wydała wytyczne w sprawie wdrożenia postanowień dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy zawartych w Konwencji o pracy na morzu, MLC 2006.
Fragment „Wprowadzenie”
1.1 Cel wytycznych
1. Celem wytycznych jest udzielenie pomocy Państwom we wdrożeniu postanowień odnośnie bezpieczeństwa i higieny pracy zawartych w Konwencji Pracy na Morzu, 2006, MOP. Ich zamiarem jest przekazanie uzupełniających informacji praktycznych Państwom bandery do odzwierciedlenia w ich prawach i przepisach krajowych oraz w innych środkach wdrażających Prawidło 4.3 oraz odnośny Kodeks MLC, 2006, a także inne odnośne postanowienia wynikające z Prawideł 3.1 oraz 1.1. Podkreślić należy, że wytyczne są w zamierzeniu źródłem do wykorzystania ich przez każdy rząd, który uzna je za pomocne. We wszystkich przypadkach, odnośne prawa i przepisy krajowe, zbiorowe układy pracy i inne środki wdrażające MLC, 2006, w Państwie bandery postrzegane powinny być jako autorytatywne poświadczenie wymagań w tym Państwie.
1.2 Praca MOP w sektorze morskim
2. MOP uznaje specjalne potrzeby marynarzy, których życie zawodowe jest na morzu i starała się zagwarantować bezpieczne i zdrowe warunki pracy w branży morskiej już od czasu swej pierwszej normy pracy na morzu przyjętej w roku 1920. Praca Organizacji w sektorze morskim nadal gromadzi przedstawicieli rządów i organizacji armatorów oraz marynarzy celem stworzenia norm międzynarodowych i polityk promowania godziwych warunków pracy dla wszystkich marynarzy i uczciwej konkurencji dla armatorów.
3. Od czasu powstania MOP w roku 1919, przyjęto ponad 40 Konwencji i liczne inne dokumenty, kodeksy praktyki i wytyczne na temat bezpieczeństwa i higieny pracy (BiHP). Niektóre z nich są specyficzne dla sektora, takie jak kodeks MOP dotyczący praktyki zapobiegania wypadkom na statkach w morzu i w porcie. Dalsze postanowienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy zawarte są w instrumentach przyjętych przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO).
4. MLC, 2006, przyjęta została przez 94 Sesję (Morską) Międzynarodowej Konferencji Pracy (ILC) w lutym 2006 roku. Obejmuje ona Prawidło 4.3 - Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa oraz zapobieganie wypadkom - oraz odnośny kodeks (Normę A.4.3 oraz Wytyczną B4.3), mające jako swój cel "Zagwarantowanie, że środowisko pracy marynarzy na statku promuje bezpieczeństwo i higienę pracy". Ponadto, Konwencja zawiera szereg postanowień zajmujących się bezpieczeństwem i zdrowiem w powiązaniu z pomieszczeniem na statku (Prawidło 3.1) oraz marynarzami w wieku poniżej 18 lat ( Norma A1.1 - Wiek minimalny).
5. MLC, 2006 ma zastosowanie do wszystkich marynarzy. Marynarz zdefiniowany jest jako: każda osoba zatrudniona lub zaangażowana albo pracująca w jakimkolwiek charakterze na statku, do którego zastosowanie ma niniejsza Konwencja". Obejmuje to osoby zaangażowane w żeglugę i eksploatację statku, a także takie osoby jak personel hotelowy i kuchenny pracujący na statku. Ponieważ marynarze zarówno żyją jak i pracują na statkach, wymagania w zakresie BiHP powiązane są także z innymi postanowieniami MLC, 2006, takimi jak Prawidło 3.1 i związany Kodeks w odniesieniu do pomieszczenia i udogodnień rekreacyjnych, oraz Prawidło 1.1 i związany Kodeks, w odniesieniu do minimalnego wieku.
1.3 Bezpieczeństwo i higiena pracy
6. Bezpieczeństwo i higiena pracy definiowane jest ogólnie jako nauka o antycypowaniu, uznawaniu, ocenianiu i kontrolowaniu zagrożeń wynikających w związku z, lub w wyniku, miejsca pracy mogącego zagrażać bezpieczeństwu, zdrowiu i dobremu samopoczuciu pracowników. Obejmuje to promowanie i utrzymywanie najwyższego stopnia fizycznego, psychicznego i socjalnego dobrostanu pracowników we wszystkich zawodach. Bierze także pod uwagę ewentualny wpływ na otaczające społeczności i generalnie na środowisko. BiHP koncentruje się głownie na ocenie i zarządzaniu zagrożeniami zawodowymi za pomocą stosowania środków zapobiegawczych i ochronnych. Zagadnienie to jest skomplikowane, obejmuje liczne różne dziedziny aktywności i normy, które często wymagają dostosowywania zgodnie ze zmianami technologicznymi i badaniami w zakresie potencjalnych zagrożeń miejsca pracy na zdrowie człowieka.
7. Obawy dotyczące zagrożeń zawodowych miały wpływ na współczesne podejścia do promowania skutecznego BiHP. Badanie Ogólne MOP z roku 2009 odnośnie Konwencji BiHP, 1981 (Nr 155) oraz Zalecenie (Nr 146) wyjaśnia, że instrumenty te wskazują, że idealnym celem skutecznego BiHP jest totalna prewencja, przewidująca ciągły wysiłek na rzecz polepszenia ochrony pracownika.
8. Morskie środowisko pracy składa się z elementów fizycznych, ergonomicznych, chemicznych, biologicznych, psychologicznych i społecznych, które prowadzić mogą do wypadków przy pracy, obrażeń ciała i chorób. Marynarze doświadczają wymagających warunków pracy, odizolowania, długiego czasu pracy, surowych struktur organizacyjnych i wysokiego poziomu napięcia i zmęczenia. Muszą także nauczyć się porozumiewać z innymi członkami wielonarodowych załóg. Rozpatrzyć należy wyzwania związane z rozwojem strukturalnym składu załogi, zwłaszcza w odniesieniu do załóg wielonarodowych i wielokulturowych. Powinno to być uwzględnione przy tworzeniu kultury bezpieczeństwa na statku.
9. Nadużywanie alkoholu i narkotyków, przemoc i molestowanie, choroby zakaźne stanowią dalsze potencjalne problemy. Międzynarodowe normy pracy, prawa krajowe, kodeksy praktyki oraz inne specjalistyczne dokumenty o charakterze wytycznych zawierają informacje na temat typów zagrożeń jakie można spotkać na statkach oraz odnośnych środkach prewencyjnych i ochronnych dla udzielenia pomocy w zagwarantowaniu, że warunki pracy i życia marynarzy są bezpieczne i zdrowe tak dalece jak to możliwe. Pewne zagrożenia zawodowe mają niską intensywność i mogą stać się źródłem niektórych chorób, jakie wystąpić mogą po latach od ustania narażenia.
10. Żegluga postrzegana jest jako stosunkowo niebezpieczna branża. Brak jednak statystyk w dziedzinie morskiego BiHP (MOSH), ze względu na ograniczoną dostępność w Państwach bandery i wiarygodność raportów dotyczących wypadków przy pracy, wypadków i chorób. Jest tak przede wszystkim w wyniku znacznych różnic w metodologiach zbierania danych, kiepskiej rejestracji, ograniczonego objęcia, oraz ograniczonych danych statystycznych na temat ogólnej populacji marynarzy. Mimo krajowych wymagań dotyczących zgłaszania wynikających z Konwencji MOP dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, wyczerpujące statystyki dotyczące wypadków przy pracy, obrażeń ciała i chorób są bardzo trudne do znalezienia.
W „Biuletynie morskim” KSMMiR NSZZ „Solidarność’ przedstawimy szersze omówienie w/w ciekawej publikacji MOP na temat BiHP marynarzy.